Budowa ścieżki sensorycznej na integracyjnym placu zabaw

Ścieżki sensoryczne przyczynią się nie tylko do stymulacji układu nerwowego, ale także zrelaksowania i uatrakcyjnienia przestrzeni na placu zabaw zarówno dla osób pełnosprawnych, jak i z niepełnosprawnością.

Ścieżki sensoryczne to efektowne i bardzo przydatne urozmaicenie zabawowej infrastruktury, które dodatkowo wspomaga integrację sensoryczną u dzieci zarówno pełnosprawnych, jak i z niepełnosprawnościami lub zaburzeniami rozwojowymi.

 

Zabawa i terapia

Ścieżkę sensoryczną tworzy się ją poprzez zastosowanie ciągu zróżnicowanych nawierzchni, dających odmienne odczucia odbierane gołymi stopami. W ścieżce sensorycznej znaczenie ma faktura poszczególnych elementów oraz ich temperatura, co działa na zmysł dotyku oraz bodźce wzrokowe – różnorodne kolory materiałów, które ciekawie mogą przechodzić jeden w drugi.

Kształty ścieżki sensorycznej mogą być różne, zależnie od potrzeb. Jeżeli jest elementem ciągu komunikacyjnego, powinna harmonijnie łączyć się z pozostałymi ścieżkami i prowadzić do celu. Można również bardziej wyeksponować ten nietypowy element kompozycji i zlokalizować go centralnie, na przykład na trawniku lub w otoczeniu zwracających uwagę roślin. Ścieżka sensoryczna doskonale sprawdza się również zaprojektowana w formie okręgu, labiryntu, mozaiki lub gry, np. w klasy, co jest szczególnie atrakcyjne dla dzieci i zachęca je do korzystania z tej formy zdrowej zabawy ogrodowej.

Ścieżka sensoryczna w ogrodzie z elementami sensorycznymi w Gdańsku-Oliwie wybudowanym przez Doraco.

 

Jak zbudować ścieżkę sensoryczną?

Ścieżka sensoryczna zbudowana jest z następujących po sobie regularnych przestrzeni wypełnionych zróżnicowanymi materiałami. Kolejne sekcje nawierzchni należy lokalizować względem siebie w taki sposób, aby zapewnić jak najbardziej zróżnicowane wrażenia, zarówno pod względem faktury, jak i temperatury oraz sypkości nawierzchni. Długość ścieżki sensorycznej zależy od możliwości i dostępnej powierzchni, ponieważ materiały mogą cyklicznie się  powtarzać.

Szerokość poszczególnych stacji musi być wystarczająca, żeby mieściły się w niej dwie stopy. Ma to szczególne znaczenie u osób z zaburzeniami integracji sensorycznej, którzy potrzebują w wygodny sposób doświadczać bodźców przez dłuższy moment. Warto również zapewnić przy ścieżce barierkę (chociaż z jednej strony), co pomoże korzystać z wrażeń również dzieciom cierpiącym na dysfunkcje chodu i wymagającym podparcia. Dobrze, jak obok ścieżki przewidziane jest miejsce dla opiekuna lub terapeuty, który z jednej strony może trzymać dziecko za rękę lub wspomagać w przechodzeniu przez kolejne stacje.

Obrzeża, które oddzielają ścieżkę od otoczenia, ale również od kolejnych elementów nawierzchnie muszą być prawie zlicowane z nawierzchnią, żeby użytkownik się nie potknął. Nie mogą posiadać też ostrych krawędzi. Na przegrody między kolejnymi elementami najlepiej sprawdzają się szersze krawężniki betonowe lub z kamienia naturalnego, wkopane na tyle głęboko, by były równe wysokości górnej warstwy nawierzchni. Zewnętrzne krawężniki mogą być natomiast wyższe, ponieważ pozwalają na utrzymanie sypkich nawierzchni ścieżki w ryzach, by pod wpływem użytkowania ścieżki i wiatru, materiały nie wysypywały się na przyległy teren. Krawężniki powinny zostać osadzone na suchy beton lub zaprawę. Pod materiałem na ścieżce natomiast warto zagęścić podłoże. Warstwa nakładanego materiału sypkiego powinna wynosić co najmniej 10 cm, by użytkownik mógł zagłębić stopy w kruszywie, piasku lub korze bez wyczuwania podłoża pod warstwą.

Do wypełnienia kolejnych sekcji ścieżki sensorycznej doskonale nadają się różnorodne kruszywa naturalne, jak: piasek, otoczak płukany o różnych frakcjach i różnych kolorach  (kamień polny, marmur, granit, kamień-kora). Należy unikać kamieni z wyraźnie ostrymi krawędziami (np. niektóre grysy granitowe). Nie zawsze kruszywa muszą być w stanie sypkim, ponieważ świetnie też sprawdzają się np. duże otoczaki marmurowe oraz kamień polny łupany lub cały, unieruchomione zaprawą cementową. Można skorzystać również z zimnej kostki brukowej granitowej, cieplejszej kostki brukowej betonowej, płyt chodnikowych gładkich i o fakturze otoczaka oraz płyt tartanowych na place zabaw.

Kolejnym materiałem, który zapewnia doskonałe wrażenia w kontraście z kruszywami i kamieniem są: kora sosnowa, poukładane szyszki, drewniane plastry, drewniane półwałki ułożone ciasno obok siebie, panele drewniane lub deski tarasowe przycięte do odpowiedniej szerokości stacji ścieżki sensorycznej

 

Gotowy produkt

W sytuacji, gdy nie jest opłacalna budowa ścieżki sensorycznej od podstaw lub gdy docelowa aranżacja jest odcinkiem prostym, można skorzystać z gotowego rozwiązania, przeznaczonego do instalacji na terenie placu zabaw, ogrodu sensorycznego, parku, podwórka lub innej formy zagospodarowania terenu.

Ścieżka sensoryczna TERMA to urządzenie dające możliwość zabawy i terapii na placu zabaw. Urządzenie ma na celu stworzenie warunków do integracji osób pełnosprawnych oraz z niepełnosprawnością ruchową (poruszających się na wózkach inwalidzkich), wpływając na rehabilitację społeczną, poznawczą, a także integrację sensoryczną. Urządzenie jest zgodne z normą PN-EN 1176. Urządzenie wpisuje się w założenia projektowania uniwersalnego.

Urządzenie posiada następujące po sobie sekcje wypełnione zróżnicowanymi materiałami, a także sekcje wolne, do dowolnego wypełnienia materiałem sypkim, jak piasek, otoczak płukany, szyszki świerkowe, kora, zrębki drewniane.