Strefa rekreacji i aktywności seniora

Strefy aktywności i rekreacji w sąsiedztwie placów zabaw, siłowni zewnętrznych, a także miejsca parkach i zieleńcach dedykowane dla seniorów to powstające coraz częściej miejsca nie tylko w przestrzeni miejskiej, ale także przy ośrodkach opiekuńczych, sanatoriach oraz domach seniora. Wyposażone są w urządzenia przystosowane do wykonywania ćwiczeń rehabilitacyjnych oraz do podtrzymywania aktywności fizycznej oraz kontaktów społecznych seniorów.

Strefa aktywności dedykowana osobom starszym często powstaje jako część większego, międzypokoleniowego placu zabaw, na którym każda grupa wiekowa może znaleźć wyposażenie odpowiednie do potrzeb i stopnia aktywności.

Część seniorów jest sprawna fizycznie i będzie wykorzystywać urządzenia jako profilaktykę, część jednak mierzy się z niepełnosprawnością, skutkującą poruszaniem się na wózku inwalidzkim, przy balkoniku lub o kulach. Inkluzywna strefa rekreacji powinna zakładać możliwość wykorzystania przez każdego, bez względu na stopień sprawności, wiek oraz płeć.

Społeczeństwo się starzeje

Starzejące się społeczeństwo to fakt. Osób powyżej 65 roku życia będzie przybywać. Zgodnie z danymi Eurostat, w 2019 r. ponad jedna piąta (20,3 %) ludności UE-27 miała co najmniej 65 lat. Przewiduje się, że odsetek osób w wieku 80 lat lub starszych w stosunku do liczby ludności UE-27 wzrośnie w okresie od 2019 do 2100 r. dwa i pół raza, z 5,8 % do 14,6 % (Źródło: Eurostat).

Seniorzy pomimo swojego wieku chcą jak najdłużej zachowywać sprawność fizyczną, zdrowie i samodzielność. Organizacja przestrzeni, która im to umożliwia ma duże znaczenie w podtrzymaniu ich aktywności zarówno fizycznej, jak i społecznej.

Jakie formy rehabilitacji na „placu zabaw”?

1. Kinezyterapia

             Terapia ruchem, poprzez wykonywanie ćwiczeń. Szczególnie polecana w przypadku przebytych urazów oraz jako profilaktyka. Wspomaga krążenie i pomaga utrzymać prawidłową aktywność.

2. Rehabilitacja neurologiczna

             Usprawnienie procesów poznawczych, profilaktyka i wspomaganie przeciwdziałania demencji. Poprawianie koordynacji ruchów. Rehabilitacja po udarach, w przypadku stwardnienia rozsianego.

3. Poczucie włączenia do społeczeństwa

             Okazja do spotkań i kontaktów społecznych.

Jakie urządzenia warto wybrać?

Do strefy rekreacji i aktywności seniora warto wybierać urządzenia, które pozwolą realizować zarówno ćwiczenia, jak i relaks połączony ze spędzaniem czasu w towarzystwie znajomych. Warto więc projektować to miejsce z podziałem na strefy, w którym jedna z nich służyć będzie aktywności, inna natomiast spędzaniu czasu i rekreacji.

Na pewno w całej strefie warto zaplanować ławki z podłokietnikami, ławki dostępne, czyli dostosowane do potrzeb osób o różnym poziomie sprawności, także tych, którym jest np. ciężko wstać ze standardowych ławek lub korzystają z wózka inwalidzkiego, a chcieliby siedzieć na ławce razem z pozostałym osobami. Ławka dostępna umożliwia wszystkie te czynności. Mile widziane są wszelkie altany i strefy ciszy, w których wśród zieleni można spędzić czas w spokoju, z dala od hałasów pochodzących z obszaru, gdzie odbywają się ćwiczenia. To także miejsce, gdzie w poczuciu prywatności można wykonać drobne czynności pielęgnacyjne lub higieniczne.

Jeżeli chodzi o strefę aktywności,, warto zapewnić urządzenia zarówno dedykowane osobom sprawnym (wyposażenie standardowej siłowni plenerowej), ale także urządzenia pozwalające na korzystanie z nich w przypadku ograniczenia mobilności lub poruszania się na wózku inwalidzkim bez potrzeby opuszczania tego wózka. Dla opiekunów jest to często niemożliwe, aby wyjąć osobę starszą z wózka głównie z uwagi na masę ciała i niebezpieczeństwo upadku. Urządzenia, które pozwalają na korzystanie osobom zarówno pełnosprawnym oraz tym na wózku inwalidzkim sprawiają, że senior może ćwiczyć na ich bez wyjmowania z wózka i razem z opiekunem. Takie urządzenia to np. Huśtawka integracyjna, Karuzela integracyjna, Bujak integracyjny, Kołowrotek integracyjny, a także Huśtawka wagowa integracyjna.

Kolejną grupą są urządzenia wspomagające przeznaczone dla seniorów z zaburzeniami neurologicznymi lub demencją. To linia urządzeń tablicowych, pozwalających na ćwiczenie procesów poznawczych. Należą do niej Tablice integracyjne: Puzzle, Geometryczna, Tor, Marble Run, Bloczki integracyjne w wersji pionowej i poziomej, Koło integracyjne, a także Labirynt integracyjny oraz Piaskownica integracyjna podwyższona. Labirynt wspomaga również trening koordynacji, a piaskownica wspiera terapię integracji sensorycznej, koordynacji oko-ręka, a także wspomaga w utrzymaniu procesów poznawczych.

Czym jest inkluzywność?

To otwartość uwzględniająca doświadczenia i potrzeby różnych mniejszości, w tym także osób z niepełnosprawnościami. To stworzenie warunków i możliwości do uczestnictwa każdego, niezależnie od poziomu sprawności, przekonania czy płci. Przeciwieństwem inkluzywności jest wykluczenie, które ma miejsce aktualnie na większości placów zabaw, siłowni zewnętrznych i innych strefach aktywności i rekreacji.